Akinesie

Akinesie is een medische term die verwijst naar het onvermogen om bewegingen te starten en/of te stoppen. Het komt vaak voor bij neurologische aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson. Mensen met akinesie ervaren bijvoorbeeld moeite om de eerste stap te zetten tijdens het lopen; het voelt alsof hun voeten aan de grond vastzitten. Dit verschijnsel wordt ook wel 'freezing' genoemd. Het omgekeerde is ook mogelijk. Dan is het stoppen van een eenmaal ingezette beweging juist moeilijk.

Oorzaken van akinesie

De belangrijkste oorzaak van akinesie is een tekort aan het stofje dopamine in de hersenen. Dopamine is een neurotransmitter die onmisbaar is voor het soepel laten verlopen van bewegingen. Bij de ziekte van Parkinson sterven de dopamineproducerende cellen in de hersenen geleidelijk af, wat leidt tot symptomen zoals akinesie.

Gevolgen van akinesie

Akinesie beinvloed het dagelijks leven aanzienlijk. Naast problemen met het starten en/of stoppen van bewegingen kunnen ook andere symptomen optreden, zoals:

• Hypokinesie: verminderde spontane bewegingen, wat kan leiden tot een schuifelend looppatroon met verminderde armzwaai, een vlakke gezichtsuitdrukking of een monotone stem.
• Bradykinesie: vertraagde uitvoering van bewegingen, waardoor handelingen zoals aankleden of schrijven moeizamer gaan en meer tijd kosten.

Ziektebeelden waarbij akinesie voorkomt

Akinesie is vooral kenmerkend voor de ziekte van Parkinson. Maar het komt ook voor bij andere neurologische aandoeningen, zoals:

• Parkinsonisme: een groep aandoeningen die vergelijkbare symptomen vertonen als de ziekte van Parkinson.
• Progressieve supranucleaire paralyse (PSP): een zeldzame hersenaandoening die leidt tot problemen met beweging, evenwicht en oogbewegingen.

Behandeling van akinesie

De behandeling van akinesie richt zich voornamelijk op het verhogen van de dopaminespiegel in de hersenen. Dit is mogelijk met medicatie die het dopaminetekort aanvult. Een neuroloog schrijft vaak een middel als levodopa voor. Daarnaast is het belangrijk om, onder begeleiding van een gespecialiseerde fysiotherapeut, te werken aan spierkracht en mobiliteit. Deze leert je ook omgaan met strategieën om 'freezing' te voorkomen. Een ergotherapie richt zich vervolgens op het verbeteren van dagelijkse handelingen en adviseert over het gebruik van hulpmiddelen.

Tips voor het omgaan met akinesie

Naast professionele behandelingen kunnen de volgende adviezen helpen:

• Beweeg bewust: concentreer je volledig op elke stap en voer bewegingen doelbewust uit.
• Gebruik visuele 'cues': het plaatsen van lijnen op de vloer kan helpen om overheen te stappen of deze te volgen en zo beweging te initiëren.
• Gebruik ritme en muziek: lopen op het ritme van muziek of een metronoom maakt het starten van bewegingen makkelijker.

Deel dit artikel:

Gerelateerde onderwerpen

Verklarende woordenlijst

• Ader
• Anterior en posterior
• Verklarende woordenlijst
• Bradykinesie
• Conservatief of operatief
• Craniaal en caudaal
• Curatief of palliatief
• Hypokinesie
• Lateraal en mediaal
• Morbiditeit, multimorbiditeit en comorbiditeit
• Progressief en regressief
• Proximaal en distaal
• Ventraal en dorsaal

Bekijk hier alle onderwerpen.