Gebroken hand
Handfractuur

Dit artikel beschrijft hoe een breuk in de handwortelbeentjes of middenhandsbeentjes ontstaat en welke behandelmogelijkheden er zijn.

De hand bestaat uit drie delen. Vanaf de pols zijn er eerst acht handwortelbeentjes (carpalia), gevolgd door vijf middenhandsbeentjes (metacarpalia) en als laatste de vijf vingers (phalanges). Een gebroken hand is een breuk in een of meerdere handwortelbeentjes of middenhandsbeentjes. Er is ook een artikel over gebroken vingers.

Hoe ontstaat een gebroken hand?

Een val op de uitgestrekte hand is bijna altijd de oorzaak van een gebroken handwortelbeentje. In deze situatie is het meestal het scheepsvormige botje (os scaphoïdeum) dat breekt.

Een gebroken middenhandsbeentje is eerder het gevolg van een harde slag op of met de hand. Het uiteinde van het vijfde middenhandsbeentje - het bot dat leidt naar de pink - is het vaakst gebroken. Deze breuk is vaak het gevolg van een harde vuistslag tegen een hard object zoals een deur of muur. Een andere benaming is daarom een ‘boksersfractuur’.

Een andere mogelijke oorzaak is een verslechterde botkwaliteit als gevolg van osteoporose (botontkalking) of botkanker. De kwaliteit van het botweefsel neemt af waardoor botten makkelijker breken.

Kenmerken van een gebroken hand

Kenmerken van een breuk van een of meerdere middenhandsbeentjes zijn:

• Scherpe (druk)pijn.
• Plaatselijke zwelling.
• Mogelijke vervorming die zichtbaar is als een ingedrukte knokkel of verkorte vinger.
• Pijntoename bij bewegingen van de vinger of het maken van een vuist.

Een gebroken handwortelbeentje geeft meestal (druk)pijn en plaatselijke zwelling of blauwe plek in de buurt van de breuk. Welk handwortelbeentje precies is gebroken, is bepalend voor andere klachten. Bij een scaphoïdfractuur bijvoorbeeld zijn ook bewegingen met de duim en pols pijnlijk.

Hoe wordt een gebroken hand vastgesteld (diagnose)?

De huisarts of fysiotherapeut zal na het verhaal van de patiënt een lichamelijk onderzoek doen. Die onderzoekt de hand en controleert deze op vervorming, zwelling of verkleuring. Vervolgens worden de beweeglijkheid en spierkracht van de hand getest.

Het testen op asdrukpijn wordt gedaan voor botbreuken in de hand of vingers. Hierbij duwt de arts de vingers één voor één voorzichtig in de richting van de hand. Bij een gebroken middenhandsbeentje of handwortelbeentje zorgt deze test direct voor een toename van de pijn.

Om de ernst van een breuk verder te onderzoeken, worden er in het ziekenhuis röntgenfoto’s gemaakt. Deze foto’s brengen de botstukken vanuit verschillende richtingen in beeld. Als de arts het nodig vindt, laat deze ook een botscan maken. Deze scan geeft meer duidelijkheid over de botkwaliteit.

Behandeling van een gebroken hand

Bij een gebroken hand zijn er twee soorten behandelingen mogelijk: wel een operatie of geen operatie. Waar mogelijk kiest een chirurg om niet te opereren.

Een conservatief beleid, dit betekent zonder operatie, begint meestal met een gipsperiode van 3 tot 4 weken. Na de gipsperiode start de revalidatie met fysiotherapie.

De beweeglijkheid, kracht en functie van de hand moeten worden getraind. Het kan enkele maanden duren voordat de hand weer helemaal hersteld is.

In het geval van een open breuk, waarbij een botstuk door de huid naar buiten steekt, is een operatie noodzakelijk. Een andere reden om toch een operatie uit te voeren, is een breuk waarbij de botstukken verplaatst zijn. Als de breuk tijdens de gipsperiode onvoldoende of in een verkeerde stand geneest, zal ook alsnog een operatie volgen. Tijdens de operatie zet de chirurg de botdelen met metalen pennen of schroeven en een plaat in de goede stand vast.

Het verdere herstel na een operatie is hetzelfde als die na een gipsperiode. Het verschil is dat de hersteltijd na een operatie gemiddeld langer is, in sommige gevallen zelfs tot een jaar na de operatie.

Deel dit artikel:

Gerelateerde onderwerpen

Botbreuken

• Gebroken been
• Gebroken duim
• Gebroken elleboog
• Gebroken enkel
• Gebroken heup
• Gebroken hielbeen
• Gebroken knieschijf
• Gebroken kuitbeen
• Gebroken middenvoetsbeentje
• Gebroken nek
• Gebroken neus
• Gebroken pols
• Gebroken rib
• Gebroken ruggenwervel
• Gebroken scheenbeen
• Gebroken schouder
• Gebroken schouderblad
• Gebroken stuitje
• Gebroken teen
• Gebroken vinger

Bekijk hier alle onderwerpen.